Mosha e ekstremeve
Pak emra nga historia frymëzojnë një revokim të tillë të menjëhershëm dhe të theksuar si ai i udhëheqësit nazist Adolf Hitler. Duart e tij janë njollosur me gjakun e miliona njerëzve të vrarë në shkatërrimin e Luftës së Dytë Botërore dhe tmerrin e Holokaustit.
Por Hitleri nuk lindi një tiran brutal, ai u bë një i tillë.
Eksploroni jetën e Hitlerit dhe zbuloni rrugën që çoi në shkatërrim.
Age of extremes
Few names from history inspire such immediate and emphatic revulsion as that of Nazi leader Adolf Hitler. His hands are stained with the blood of millions killed in the devastation of the Second World War and the horror of the Holocaust.
But Hitler was not born a brutal tyrant, he became one. Explore Hitler’s life and discover the road that led to destruction.
Apr 1889
Birth and childhood
Adolf Hitler was born on 20 April in the small Austrian town of Braunau am Inn, in Upper Austria on the Austrian-German border.
His father, Alois, was a customs official while his mother, Klara, came from a poor peasant family. Life was financially comfortable for the Hitler family but Alois was a domineering character and young Adolf frequently found himself on the wrong side of his father’s short temper. At primary school Hitler was a clever, popular child. At secondary school he withdrew psychologically, preferring to re-enact battles from the Boer War than study. He left school with no qualifications at 16.
Feb 1908
Down and out in Vienna
Hitler dreamt of a career as an artist. His father had rejected the idea but after he died in 1903 Hitler would try to make his dream a reality.
He applied to the Vienna Academy of Fine Arts but was promptly rejected in October 1907. Shortly after, Hitler’s beloved mother died. He moved to Vienna and scratched out a precarious bohemian existence sleeping in hostels and painting postcards. Here he began to develop many of the views which would later characterise his ideology and desire to unite Germany and Austria. The anti-Semitic politics of Vienna’s mayor, Karl Lueger, were particularly influential.
Aug 1914
Fighting for the Fatherland
Hitler hated the multi-ethnic composition of Austria’s ruling Habsburg Empire. Determined to avoid military service, he moved to Munich in 1913.
Hitler was keen to prove his loyalty to Germany. In August 1914 the world plunged into a war unlike any seen before. Hitler quickly enlisted. In the army he finally found purpose; a cause with which he could wholly identify. Serving in both France and Belgium, he was twice decorated for bravery. In 1916, Hitler was wounded at the
Somme, one of the bloodiest battles of the war. Convalescing in Germany, he affected a distinctive toothbrush moustache.
Nov 1918
‘Stabbed in the back’
Hitler was wounded for a second time following a British gas attack. While recovering in Pasewalk, the unthinkable happened – Germany surrendered.
Before the surrender, facing serious discontent at home and the prospect of defeat at the front, Germany’s High Command sought to shift the blame. The majority parties in the Reichstag were handed a poisoned chalice. They were given more power but implicated in the impending defeat. Kaiser Wilhelm II abdicated days before Armistice. Like others, Hitler was enraged by what he saw as the betrayal of an undefeated German Army by Jews and
socialists at home. He resolved to go into politics.
Jun 1919
Treaty of Versailles
To the victors the spoils: when the Treaty of Versailles was signed in summer 1919, Germany was forced to accept sole responsibility for the war.
Just as damaging, the peace obliged Germany to pay large amounts in reparations. The huge loss of territory it also dictated came as a devastating blow. Hitler bitterly resented it. Defeat and then humiliation at Versailles challenged his whole sense of worth. Still in the army, Hitler was sent to report on an emerging far-right group, the German Workers’ Party (later renamed the Nazi Party).
Finding he agreed with their nationalist, anti-Semitic beliefs, he joined.
Jul 1921
Der Führer
Hitler’s oratory skills helped him rise quickly through the ranks of his new party. In February he spoke before a crowd of nearly 6,000 in Munich.
To publicise the meeting, he engaged in propaganda tactics – sending out party supporters in trucks with swastikas to leaflet the area. But the party executive, including founder Anton Drexler, were uneasy at Hitler’s growing popularity. In an effort to weaken his position, they formed an alliance with a socialist group while Hitler was in Berlin visiting other nationalist parties. It backfired spectacularly. Hitler promptly resigned and rejoined only when he was handed sole control.
Nov 1923
Beer Hall Putsch
Germany’s government was on the brink of collapse. Hyperinflation saw the price of a loaf of bread rise from 250 marks to 200 billion by November.
Hitler sought to start a revolution. On 8 November, Bavarian Prime Minister Gustav Kahr addressed a meeting of businessmen at a beer hall in Munich. Hitler burst in with his storm troopers (the SA) – a motley crew of far-right paramilitaries. At gunpoint, Kahr was forced to pledge support. The next day, Hitler led 3,000 men onto the streets. But the police were waiting. In the ensuing violence, 16 Nazis and 3 policemen died. Hitler was arrested and
sentenced to five years in prison for treason.
Jul 1925
Mein Kampf
Hitler served just nine months of his sentence in the Bavarian fortress of Landsberg am Lech. Here he wrote Mein Kampf, defining his political vision.
For him, the state was not an economic entity but racial. He declared the superiority of a white Aryan race, with particular vitriol reserved for the Jews he viewed as “parasites”. Their elimination, he said, “must necessarily be a bloody process”. Mein Kampf outlined the central tenets of a Germany under Nazi control – military expansion, elimination of “impure” races and dictatorial authoritarianism. After its publication in July 1925, the book saw more exposure for Hitler’s views.
Oct 1929
Wall Street Crash
After the failure of his revolution Hitler looked to the ballot box. But despite his own rising profile, in 1928 the Nazis won just 2.6% of the vote.
A resurgent German economy had seen public opinion move to the political centre. Events on the other side of the world would change all that. When the American stock exchange collapsed, the foreign loans on which Germany’s economic recovery relied were called in. Unemployment rose to six million and parties on both the extreme left and right saw support skyrocket. At the same time, Hitler first met a 17-year-old German Catholic girl called Eva Braun.
Jan 1933
Leader of Germany
Now a German citizen, Hitler led the Nazis to become the largest party in Germany with over 37% of the popular vote in the elections of July 1932.
German President von Hindenburg’s concern at growing Communist support persuaded him to give Hitler the post of Chancellor in January. Hitler quickly consolidated his position. By March he had dictatorial powers courtesy of the Enabling Act, which allowed him to pass laws without Reichstag approval. Political parties, organisations and unions unassociated with the Nazis were soon disbanded. But Hitler still needed the support of the army to fulfil the vision he had outlined in Mein Kampf.
Jun 1934
The Night of the Long Knives
Army leaders were wary of the paramilitaries who had helped Hitler to power. He allayed those concerns ruthlessly, tightening his own grip on power.
The leader of the SA, Ernst Röhm, was among hundreds assassinated in one night as Hitler purged his party. Röhm’s commitment to ‘continuing revolution’ was not conducive to Hitler’s own ambitions. He could not tolerate opposition to his plans to suppress workers’ rights and make Germany ready for war. The army, however, approved and after President Hindenburg died in August, they supported Hitler’s elevation to Führer. Hitler was now in total control.
Sep 1935
Nuremberg Laws
Since 1933 the Nazis had tried to exclude Jews and other ‘undesirables’ from public life. In 1935 a new phase began – enforced biological segregation.
At the annual Nuremberg rally Hitler announced laws denying Jewish people citizenship and prohibiting marriage or sexual relations with people of “German or related blood”. Anyone with three or more Jewish grandparents was affected, irrespective of their own religious identity. Hitler characterised the laws as an effort to “achieve the legislative regulation of a problem which, if it breaks down again, will then have to be transferred by law to the National Socialist Party for final solution”.
Sep 1938
Appeasement and expansion
With his vision under way domestically, Hitler set his sights beyond Germany’s borders. Lebensraum – territorial expansion – was next on his agenda.
In March Hitler triumphantly led Nazi troops into Austria, achieving his goal of unifying the country of his birth and the country he ruled. His next target was the Sudetenland in Czechoslovakia. Convinced that neither Neville Chamberlain, the British prime minister, nor his French counterpart Edouard Daladier wanted war, Hitler pressed his demands.
At a conference in Munich organised by Chamberlain, those demands were met. Nazi troops marched into Czechoslovakia and took the Sudetenland.
Sep 1939
The gambler
Spurred by his success at Munich, Hitler looked east to Poland. But first he had to make a deal with Stalin’s USSR.
Hitler was willing to set aside his hatred of Communism for strategic gain. The two powers agreed the Nazi-Soviet non-aggression pact in late August. Hitler believed his path was clear and on 1 September the invasion of Poland began. It was a gamble – the German Army was not yet at full strength. But Hitler was confident Britain and France would not go Poland’s aid any more than they had for Austria or Czechoslovakia. He was wrong. Britain and France declared war on 3 September.
Jun 1940
Hitler’s revenge
Though he’d lost the gamble, Hitler was winning the war. Poland fell quickly. The Blitzkrieg tactics of the German Army destroyed all before them.
When France surrendered on 17 June, Hitler took revenge for the German defeat more than two decades before. Hitler ensured the French submission should take place at Compiegne, in the same train carriage Germany had been forced to sign the Armistice ending the First World War. There, in a forest clearing, stood a monument to that day: “Here on the 11th of November 1918 succumbed the criminal pride of the German Empire”. At the scene of Germany’s greatest humiliation, Hitler now stood in triumph.
1941
New enemies
Despite the Nazi-Soviet Pact, Hitler retained a staunch hatred of Communism. Extension of Lebensraum in the east was always his ultimate aim.
Hitler was extremely suspicious of Stalin. He’d initially planned to complete the subjugation of Western Europe before turning to the Soviet Union. When Soviet troops occupied the Baltic States, he decided to invade.
Hitler was convinced the Red Army could be defeated in a matter of months. He was wrong. He compounded his error by declaring war on another powerful enemy, the US.
Feb 1943
A wrong turn
As the German invasion of the USSR foundered, Hitler assumed day-to-day operational command of the army, convinced only he could succeed.
Hitler was now directing the entire army from his headquarters, thousands of miles away. In spring 1942 he was convinced the Soviets would be defeated if his army followed his plan to the letter. He was proven wrong at Stalingrad. Freezing, starving and hopelessly outnumbered, German forces could not hold the city. “Surrender is forbidden,” Hitler said. His commanders on the ground chose to ignore the order. For the first time Hitler faced sustained personal criticism because of the defeat.
Jun 1944
Asleep at the wheel
Hitler’s intransigence had left German forces in retreat in the east. Now, his mistrust and refusal to delegate cost them dearly in the west.
When Allied troops landed on French soil on D-Day, Hitler was asleep in his Eagle’s Nest retreat. No significant decisions could be taken without his authorisation. Crucial German panzer divisions which may have delayed the Allied invasion could not be moved until Hitler woke up. The landings were a success. Germany was now fighting and losing a war on two fronts. Yet Hitler had met the news with enthusiasm, believing his forces could finally take the US and Britain out of the war.
Jul 1944
A weakening grip
As Germany’s military situation deteriorated, opposition to Hitler grew among the army elite. Many of his previously loyal commanders wanted him dead.
Hitler was increasingly paranoid, and frequently modified his schedule at the last moment. But on 20 July an opportunity came at last. Hitler was meeting with top military aides at the Wolf’s Lair field headquarters. A senior army officer, Lt Col Claus von Stauffenberg, left a bomb in a briefcase in the conference room. At 12.42 pm it went off.
A stenographer and three officers died. Hitler was lucky to escape with only minor injuries, shielded from the full force of the blast by an oak table.
Apr 1945
Defeat and death
As Soviet troops closed in on his bunker in Berlin, Hitler accepted the inevitability of his defeat. He set into action his plan to take his own life.
Hours beforehand, he married Eva Braun, who had remained by his side for 11 years. They were wed early on the morning of 29 April. The next day, at a little after 3.30 pm, they bit into thin glass vials of cyanide. Hitler then shot himself through the head. The man responsible for untold suffering, who had almost single-handedly brought the world to the very brink of destruction, was dead.
Mosha e ekstremeve
Pak emra nga historia frymëzojnë një revokim të tillë të menjëhershëm dhe të theksuar si ai i udhëheqësit nazist Adolf Hitler. Duart e tij janë njollosur me gjakun e miliona njerëzve të vrarë në shkatërrimin e Luftës së Dytë Botërore dhe tmerrin e Holokaustit.
Por Hitleri nuk lindi një tiran brutal, ai u bë një. Eksploroni jetën e Hitlerit dhe zbuloni rrugën që çoi në shkatërrim.
Prill 1889
Lindja dhe fëmijëria
Adolf Hitler lindi në 20 prill në qytetin e vogël austriak Braunau am Inn, në Austrinë e Epërme në kufirin austriak-gjerman.
Babai i tij, Alois, ishte një doganier ndërsa nëna e tij, Klara, vinte nga një familje fshatare e varfër. Jeta ishte financiarisht e rehatshme për familjen Hitler, por Alois ishte një personazh dominues dhe Adolf shpesh e gjeti veten në anën e gabuar të temperamentit të shkurtër të babait të tij. Në shkollën fillore Hitleri ishte një fëmijë i zgjuar, popullor. Në shkollën e mesme ai u tërhoq psikologjikisht, duke preferuar të rivendoste beteja nga Lufta e Boer sesa studimi. Ai u largua nga shkolla pa asnjë kualifikim në 16.
Adolf Hitler, i paraqitur si fëmijë rreth vitit 1889
Adolf Hitler, i paraqitur si fëmijë rreth vitit 1889
Shkurt 1908
Poshtë dhe jashtë në Vjenë
Hitleri ëndërroi për një karrierë si artist. Babai i tij e kishte refuzuar idenë por pasi vdiq në vitin 1903 Hitleri do të përpiqej ta bënte ëndrrën e tij realitet.
Ai aplikoi në Akademinë e Arteve të Bukura në Vjenë, por u refuzua menjëherë në tetor 1907. Pas pak, nëna e dashur e Hitlerit vdiq. Ai u transferua në Vjenë dhe gërvishti një ekzistencë të pasigurt bohem duke fjetur në hostele dhe duke pikturuar kartolina. Këtu ai filloi të zhvillojë shumë pikëpamje që më vonë do të karakterizojnë ideologjinë dhe dëshirën e tij për të bashkuar Gjermaninë dhe Austrinë. Politika antisemite e kryetarit të bashkisë së Vjenës, Karl Lueger, ishte veçanërisht me ndikim.
Vizatimi i Adolf Hitlerit i Ndërtesës së Parlamentit Austriak, Vjenë
Vizatimi i Adolf Hitlerit i Ndërtesës së Parlamentit Austriak, Vjenë
Gusht 1914
Luftimi për Atdheun
Hitleri e urrente përbërjen multi-etnike të Perandorisë Habsburg në pushtet në Austri. I vendosur për të shmangur shërbimin ushtarak, ai u transferua në Mynih në 1913.
Hitleri ishte i prirur të dëshmonte besnikërinë e tij ndaj Gjermanisë. Në gusht 1914, bota u zhyt në një luftë, ndryshe nga sa ishte parë më parë. Hitleri u regjistrua shpejt. Në ushtri ai më në fund gjeti qëllim; një shkak me të cilin ai mund të identifikohej tërësisht. Duke shërbyer në Francë dhe Belgjikë, ai u dekorua dy herë për trimëri. Më 1916, Hitleri u plagos në Somme, një nga betejat më të përgjakshme të luftës. Duke qenë i përqafuar në Gjermani, ai preku një mustaqe të veçantë të furçës së dhëmbëve.
Hitleri dhe mustaqet e tij të dallueshme të furçës së dhëmbëve
Hitleri dhe mustaqet e tij të dallueshme të furçës së dhëmbëve
Nëntor 1918
‘I goditur me thikë në shpinë’
Hitleri u plagos për herë të dytë pas një sulmi gazi britanik. Ndërsa po rimarrë në Pasajalk, ndodhi e paimagjinueshme – Gjermania u dorëzua.
Para dorëzimit, duke u përballur me pakënaqësi serioze në shtëpi dhe perspektivën e humbjes në pjesën e përparme, Komanda e Lartë e Gjermanisë u përpoq të zhvendoste fajin. Partitë e mazhorancës në Reichstag iu dorëzuan një tufë të helmuar. Atyre iu dha më shumë fuqi, por të implikuar në humbjen e afërt. Kaiser Wilhelm II abdikoi disa ditë para Armëpushimit. Si të tjerët, Hitleri u tërbua nga ajo që e shihte si tradhëti e një ushtrie gjermane të pamposhtur nga hebrenjtë dhe socialistët në vend. Ai vendosi të hynte në politikë.
Kaiser Wilhelm II
Kaiser Wilhelm II
Qershor 1919
Traktati i Versajës
Për fitimtarët plaçka: kur u nënshkrua Traktati i Versajës në verën e vitit 1919, Gjermania u detyrua të pranonte përgjegjësinë e vetme për luftën.
Po aq e dëmshme, paqja e detyroi Gjermaninë të paguante shuma të mëdha në dëmshpërblime. Humbja e madhe e territorit që ajo diktoi gjithashtu erdhi si një goditje shkatërrimtare. Hitleri e hidhëroi ashpër atë. Humbja dhe pastaj poshtërimi në Versajë sfiduan tërë ndjenjën e tij të vlerës. Ende në ushtri, Hitleri u dërgua të raportojë për një grup të djathtë të ekstremit të djathtë, Partinë e Punëtorëve të Gjermanisë (më vonë u quajt Partia Naziste). Duke gjetur se ishte dakord me bindjet e tyre nacionaliste, antisemitike, ai u bashkua.
Protesta në Gjermani kundër Traktatit të Versajës
Protesta në Gjermani kundër Traktatit të Versajës
Korrik 1921
Der Führer
Shkathtësitë oratorike të Hitlerit e ndihmuan atë të ngrihet shpejt në radhët e partisë së tij të re. Në shkurt ai foli para një turme prej gati 6.000 në Mynih.
Për të bërë publike mbledhjen, ai u angazhua në taktika propagande – dërgimin e mbështetësve të partisë në kamionë me swastikas për të broshurur zonën. Por ekzekutivi i partisë, përfshirë themeluesin Anton Drexler, nuk shqetësohej me popullaritetin në rritje të Hitlerit. Në përpjekje për të dobësuar pozicionin e tij, ata formuan një aleancë me një grup socialist ndërsa Hitleri ishte në Berlin duke vizituar parti të tjera nacionaliste. U rikthye në mënyrë spektakolare. Hitleri menjëherë dha dorëheqjen dhe u ribashkua vetëm kur iu dha kontrolli i vetëm.
Hitleri mbajti një fjalim gjatë fushatës së tij elektorale
Hitleri mbajti një fjalim gjatë fushatës së tij elektorale
Nëntor 1923
Birrë Hall Putsch
Qeveria e Gjermanisë ishte në prag të kolapsit. Hiperinflacioni pa që çmimi i një copë bukë të rritet nga 250 marka në 200 miliardë deri në nëntor.
Hitleri kërkoi të fillonte një revolucion. Më 8 nëntor, Kryeministri bavarez Gustav Kahr drejtoi një takim të biznesmenëve në një sallë birre në Mynih. Hitleri hyri me trupat e tij të stuhisë (SA) – një ekuipazh moto i paramilitarëve të ekstremit të djathtë. Në pikën e armës, Kahr u detyrua të zotohej për mbështetje. Të nesërmen, Hitleri çoi 3000 burra në rrugë. Por policia po priste. Në dhunën pasuese, 16 nazistët dhe 3 policë vdiqën. Hitleri u arrestua dhe u dënua me pesë vjet burg për tradhti.
Hitleri pozon me “flamurin e gjakut” nga Beer Hall Putsch
Hitleri pozon me “flamurin e gjakut” nga Beer Hall Putsch
Korrik 1925
Lufta ime
Hitleri vuajti vetëm nëntë muaj nga dënimi i tij në kështjellën bavareze të Landsberg am Lech. Këtu ai shkroi Mein Kampf, duke përcaktuar vizionin e tij politik.
Për të, shteti nuk ishte një entitet ekonomik por racor. Ai deklaroi epërsinë e një race të bardhë ariane, me një vitriol të veçantë të rezervuar për hebrenjtë që ai i konsideronte si “parazitë”. Eleminimi i tyre, tha ai, “domosdoshmërisht duhet të jetë një proces i përgjakshëm”. Mein Kampf përvijoi parimet qendrore të një Gjermanie nën kontrollin nazist – zgjerimin ushtarak, eliminimin e racave “të papastra” dhe autoritarizmit diktatorial. Pas botimit në korrik 1925, libri pa më shumë ekspozime për pikëpamjet e Hitlerit.
Edicioni i vitit 1938 i Mein Kampf i Hitlerit
Edicioni i vitit 1938 i Mein Kampf i Hitlerit
Tetor 1929
Wall Street Crash
Pas dështimit të revolucionit të tij, Hitleri shikoi në kutinë e votimit. Por, megjithë profilin e tij në rritje, në vitin 1928 nazistët fituan vetëm 2.6% të votave.
Një ekonomi gjermane në ringjallje kishte parë që opinioni publik të zhvendosej në qendrën politike. Ngjarjet në anën tjetër të botës do të ndryshonin gjithçka. Kur bursa amerikane u shemb, kreditë e huaja në të cilat mbështetet rimëkëmbja ekonomike e Gjermanisë u thirrën. Papunësia u rrit në gjashtë milion dhe partitë në të dy majtas dhe djathtas ekstrem panë mbështetje. Në të njëjtën kohë, Hitleri së pari takoi një vajzë katolike 17-vjeçare gjermane të quajtur Eva Braun.
Adolf Hitler dhe Eva Braun
Adolf Hitler dhe Eva Braun
Jan 1933
Drejtues i Gjermanisë
Tani një qytetar gjerman, Hitleri bëri që nazistët të bëhen partia më e madhe në Gjermani me mbi 37% të votave popullore në zgjedhjet e korrikut 1932.
Shqetësimi i Presidentit gjerman von Hindenburg për rritjen e mbështetjes komuniste e bindi atë që t’i jepte Hitlerit postin e Kancelarit në janar. Hitleri shpejt konsolidoi pozicionin e tij. Deri në Mars ai kishte mirësjellje diktatoriale me Aktin e Mundësimit, i cili i lejoi të miratojë ligje pa miratimin e Reichstag. Partitë, organizatat dhe sindikatat politike të pandara nga nazistët u shpërndanë shpejt. Por Hitlerit ende i duhej mbështetja e ushtrisë për të përmbushur vizionin që ai kishte përshkruar në Mein Kampf.
Presidenti gjerman Paul von Hindenburg në një makinë me udhëheqësin nazist dhe kancelarin e Gjermanisë, Adolf Hitler në Berlin
Presidenti gjerman Paul von Hindenburg në një makinë me udhëheqësin nazist dhe kancelarin e Gjermanisë, Adolf Hitler në Berlin
Qershor 1934
Nata e thikave të gjata
Drejtuesit e ushtrisë ishin të kujdesshëm ndaj paraushtarakëve që kishin ndihmuar Hitlerin në pushtet. Ai i qetësoi ato shqetësime në mënyrë të pamëshirshme, duke forcuar kontrollin e tij të pushtetit.
Udhëheqësi i SA, Ernst Röhm, ishte në mesin e qindra të vrarë brenda një nate ndërsa Hitleri pastroi partinë e tij. Angazhimi i Röhm për ‘revolucionin e vazhdueshëm’ nuk ishte i favorshëm për ambiciet e vetë Hitlerit. Ai nuk mund të tolerojë kundërshtimin ndaj planeve të tij për të shtypur të drejtat e punëtorëve dhe për ta bërë Gjermaninë gati për luftë. Sidoqoftë, ushtria miratoi dhe pasi Presidenti Hindenburg vdiq në gusht, ata mbështetën ngritjen e Hitlerit në Führer. Hitleri tani ishte në kontroll të plotë.
Adolf Hitler përshëndet udhëheqësin e SA, Ernst Röhm
Adolf Hitler përshëndet drejtuesin e SA, Ernst Röhm pak para vrasjes së këtij të fundit
Shtator 1935
Ligjet e Nyrnbergut
Që nga viti 1933 nazistët ishin përpjekur të përjashtonin hebrenjtë dhe ‘të padëshirueshëm’ të tjerë nga jeta publike. Më 1935 filloi një fazë e re – ndarja biologjike e forcuar.
Në mitingun vjetor të Nurenbergut, Hitleri njoftoi ligje që mohojnë shtetësinë e hebrenjve dhe ndalojnë martesën ose marrëdhëniet seksuale me njerëzit e “gjaku gjerman ose të lidhur”. Dokush me tre ose më shumë gjyshër hebrenj ishte prekur, pavarësisht nga identiteti i tyre fetar. Hitleri i karakterizoi ligjet si një përpjekje për të “arritur rregullimin legjislativ të një problemi, i cili nëse prishet përsëri, atëherë do të duhet të transferohet me ligj në Partinë Kombëtare Socialiste për zgjidhje përfundimtare”.
Adolf Hitleri zhvillon një fjalim gjatë Kongresit të Partisë në Nuremberg në 1935
Adolf Hitleri zhvillon një fjalim gjatë Kongresit të Partisë në Nuremberg në 1935
Shtator 1938
Paraqitje dhe zgjerim
Me vizionin e tij që po zhvillohet brenda vendit, Hitleri vendosi pamjet e tij përtej kufijve të Gjermanisë. Lebensraum – zgjerimi i territorit – ishte tjetër në axhendën e tij.
Në Mars, Hitleri drejtoi triumfalisht trupat naziste në Austri, duke arritur qëllimin e tij për të unifikuar vendin e lindjes së tij dhe vendin që ai sundoi. Synimi tjetër i tij ishte Sudetenland në osekosllovaki. I bindur se as Neville Chamberlain, kryeministri britanik, dhe as homologu i tij francez Edouard Daladier nuk donin luftë, Hitleri shtypi kërkesat e tij. Në një konferencë në Mynih të organizuar nga Chamberlain, ato kërkesa u përmbushën. Trupat nazistë marshuan në osekosllovaki dhe morën Sudetenland.
Trupat gjermane marshojnë drejt osekosllovakisë
Trupat gjermane marshojnë drejt Czechekosllovakisë, duke pushtuar Sudetenland
Shtator 1939
Kumari
I nxitur nga suksesi i tij në Mynih, Hitleri shikoi në lindje në Poloni. Por së pari ai duhej të bënte një marrëveshje me BRSS të Stalinit.
Hitleri ishte i gatshëm të linte mënjanë urrejtjen e tij ndaj komunizmit për përfitime strategjike. Të dy fuqitë ranë dakord për paktin e mos agresionit nazo-sovjetik në fund të gushtit. Hitleri besonte se rruga e tij ishte e qartë dhe më 1 shtator filloi pushtimi i Polonisë. Ishte një kumar – Ushtria gjermane nuk ishte ende në forcën e plotë. Por Hitleri ishte i bindur se Britania dhe Franca nuk do të ndihmonin më Poloninë sesa ata kishin për Austrinë ose osekosllovakinë. Ai gaboi. Britania dhe Franca shpallën luftë në 3 shtator.
Nënshkrimi i Paktit Molotov-Ribbentrop në Moskë
Nënshkrimi i Paktit Molotov-Ribbentrop në Moskë
Qershor 1940
Hakmarrja e Hitlerit
Megjithëse ai do ta humbiste lojën e fatit, Hitleri po fitonte luftën. Polonia ra shpejt. Taktika e Blitzkrieg e ushtrisë gjermane shkatërroi gjithçka para tyre.
Kur Franca u dorëzua në 17 Qershor, Hitleri u hakmarr për humbjen gjermane më shumë se dy dekada më parë. Hitleri siguroi që nënshtrimi francez të ndodhte në Compiegne, në të njëjtën karrocë treni Gjermania ishte detyruar të nënshkruante Armëpushimin që përfundonte Luftën e Parë Botërore. Atje, në një pastrim pylli, qëndroi një monument i asaj dite: “Këtu, më 11 Nëntor 1918, përmbyt krenarinë kriminale të Perandorisë Gjermane”. Në skenën e poshtërimit më të madh të Gjermanisë, Hitleri tani qëndroi në triumf.
Shefi i Komandës Supreme të Wehrmacht Keitel lexon parathënien e marrëveshjes së Armëpushimit në pyllin e Compiegne.
Marrëveshja e armëpushimit në pyllin e Compiegne. Shefi i Komandës Supreme të Wehrmacht Keitel lexon parathënien e marrëveshjes.
1941
Armiqtë e rinj
Megjithë Paktin Nazi-Sovjetik, Hitleri mbajti një urrejtje të fortë ndaj komunizmit. Zgjatja e Lebensraum në lindje ishte gjithmonë qëllimi i tij i fundit.
Hitleri ishte jashtëzakonisht i dyshimtë për Stalinin. Ai fillimisht kishte planifikuar të përfundonte nënshtrimin e Evropës Perëndimore para se të kthehej në Bashkimin Sovjetik. Kur trupat sovjetike pushtuan shtetet e Balltikut, ai vendosi të pushtojë. Hitleri ishte i bindur që Ushtria e Kuqe mund të mposhtet brenda disa muajsh. Ai gaboi. Ai e ndërlikoi gabimin e tij duke i shpallur luftë një armiku tjetër të fuqishëm, SH.B.A.
Udhëheqësi Sovjetik Joseph Stalin dhe Presidenti Amerikan Franklin D Roosevelt në 1943
Udhëheqësi Sovjetik Joseph Stalin dhe Presidenti Amerikan Franklin D Roosevelt në 1943
Shkurt 1943
Një kthesë e gabuar
Ndërsa pushtimi gjerman i BRSS themeloi, Hitleri mori përsipër komandën operative të përditshme të ushtrisë, i bindur vetëm se ai mund të kishte sukses.
Hitleri tani po drejtonte tërë ushtrinë nga selia e tij, mijëra milje larg. Në pranverën e vitit 1942 ai ishte i bindur se Sovjetikët do të mposhteshin nëse ushtria e tij ndiqte planin e tij për letrën. Ai u provua i gabuar në Stalingrad. Ngrirja, ngordhja nga uria dhe pa më shumë numra, forcat gjermane nuk mund të mbanin qytetin. “Dorëzimi është i ndaluar,” tha Hitler. Komandantët e tij në tokë zgjodhën të injorojnë urdhrin. Për herë të parë Hitleri u përball me kritika të qëndrueshme personale për shkak të humbjes.
Adolf Hitleri duke parë një hartë dhe duke planifikuar ofensivën në Stalingrad
Adolf Hitleri planifikonte ofensivën ndaj Stalingradit
Qershor 1944
Në gjumë në timon
Ndërhyrja e Hitlerit kishte lënë forcat gjermane të tërhiqeshin në lindje. Tani, mosbesimi dhe refuzimi i tij për t’u deleguar i kushtoi shtrenjtë në perëndim.
Kur trupat aleate u ulën në tokën franceze në D-Day, Hitleri ishte në gjumë në tërheqjen e Foleve të Eagle’s së tij. Asnjë vendim i rëndësishëm nuk mund të merret pa autorizimin e tij. Ndarjet thelbësore gjermane të panzerit, të cilat mund të kenë vonuar pushtimin e Aleatëve, nuk mund të zhvendosen derisa Hitleri të zgjohej. Uljet ishin një sukses. Gjermania tani po luftonte dhe po humbiste një luftë në dy fronte. Sidoqoftë, Hitleri e kishte takuar lajmin me entuziazëm, duke besuar se forcat e tij më në fund mund të nxirrnin SHBA dhe Britaninë nga lufta.
Ulje e trupave aleate në Normandi
Ulje e trupave aleate në Normandi
Korrik 1944
Një kontroll i dobësuar
Ndërsa situata ushtarake e Gjermanisë u përkeqësua, kundërshtimi ndaj Hitlerit u rrit midis elitës së ushtrisë. Shumë prej komandantëve të tij më parë besnikë e donin të vdekur.
Hitleri ishte gjithnjë e më paranojak, dhe shpesh herë ndryshoi orarin e tij në momentin e fundit. Por më 20 korrik një mundësi erdhi më në fund. Hitleri po takohej me ndihmësit e lartë ushtarakë në selinë fushore të Wolf’s Lair. Një oficer i lartë i ushtrisë, nënkoloneli Claus von Stauffenberg, la një bombë në një çantë në dhomën e konferencave. Në orën 12,42 mbaroi. Një stenograf dhe tre oficerë vdiqën. Hitleri pati fatin të shpëtojë vetëm me lëndime të vogla, të mbrojtura nga forca e plotë e shpërthimit nga një tryezë lisi.
Salla e konferencave ku ishte ulur Hitleri, e shkatërruar nga bomba e Stauffenberg
Salla e konferencës ku ishte ulur Hitleri u shkatërrua nga bomba e Stauffenberg
Prill 1945
Humbjen dhe vdekjen
Ndërsa trupat sovjetike u mbyllën në bunkerin e tij në Berlin, Hitleri pranoi pashmangshmërinë e humbjes së tij. Ai vuri në veprim planin e tij për të marrë jetën e tij.
Disa orë më parë, ai u martua me Eva Braun, e cila kishte mbetur në krah të tij për 11 vjet. Ata u martuan herët në mëngjes në 29 Prill. Të nesërmen, pak pas orës 03:30, ata futen në shishka qelqi të hollë cianidi. Hitleri më pas gjuajti veten me kokë. Njeriu përgjegjës për vuajtjet e palejuara, i cili e kishte çuar botën gati-vetëm në botë deri në prag të shkatërrimit, ishte i vdekur.
Ushtarët e Ushtrisë së Kuqe ngrenë flamurin Sovjetik mbi Reichstag në Berlin më 30 Prill
Ushtarët e Ushtrisë së Kuqe ngrenë flamurin Sovjetik mbi Reichstag në Berlin më 30 Prill
AL in Sweden. 